''Dunkierka (2017)'' [Recenzja]

[Mateuszek]

 

Operacja "Dynamo", pod takim kryptonimem rozpoczęto na przełomie maja i czerwca 1940 roku ewakuacje Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego oraz części wojsk francuskich i belgijskich z Dunkierki. Łącznie czterysta tysięcy żołnierzy oczekujących na pomoc pod naporem zbliżającego się frontu niemieckiego. Akcja filmu rozgrywa się na lądzie, morzu i w powietrzu, a głównymi bohaterami są zapewniający wsparcie lotnicze pilot Farrier (Tom Hardy), próbujący wydostać się z plaży żołnierz piechoty Tommy (Fionn Whitehead) oraz kapitan cywilnej łodzi Dawson (Mark Rylance), który wraz z synem Peterem (Tom Glynn-Carney) podobnie, jak wielu innych wyrusza do Dunkierki, by pomóc w ewakuacji żołnierzy. Głównie to właśnie ich losy śledzimy, przeskakując płynnie między kolejnymi wydarzeniami operacji "Dynamo". 
Akcja toczy się na trzech płaszczyznach czasowych oraz przestrzennych. Z perspektywy morza, lądu i powietrza, które przeplatając się ze sobą mają dać pełny obraz opowiadanych na ekranie wydarzeń. Zabieg ten, choć nie nowatorski w kinie wojennym i dobrze znany z poprzednich filmów Nolana, różni się znacząco od większości podobnych form narracji. Przede wszystkim dzięki niesamowitej, a czasem wręcz przytłaczającej intensywności z jaką reżyser od pierwszej do ostatniej minuty prowadzi historię. Pod względem natężenia efektów audiowizualnych i montażowych porównać to można chyba tylko z ostatnią kilkunastominutową sekwencją "Incepcji". 
  
Muzyka Zimmera przeszywa bębenki, niczym niekończący artyleryjski ostrzał. Kadry Van Hoytema układają się w kolejne niesamowite batalistyczne sekwencje. Bohaterowie natomiast pozornie poruszający się na otwartych przestrzeniach lądu, morza i powietrza, w rzeczywistości, czy to na małej łodzi, w kokpicie samolotu, lub zatłoczonym molo znajdują się w klaustrofobicznym stanie permanentnego zagrożenia od którego w żaden sposób nie są w stanie się uwolnić. 
Taki sposób opowiadania niemal z marszu rzuca widza, może nie tyle w niekończącą się spiralę koszmaru wojny, co bardzo dosadnie konfrontuje go z poszczególnymi, następującymi po sobie zdarzeniami. Po krótkiej planszy informującej o tym gdzie i w jakich okolicznościach rozgrywa się akcja filmu, niemal natychmiast stajemy się jego integralną częścią, podążając za bohaterem bardziej, jako członek jego oddziału, niż bierny obserwator. Strach, niepokój i niepewność wylewają się z ekranu bardzo obficie, ale i nienachalnie, co zapewnia chwilami wręcz ekstremalne doznania i mocno

przyspieszone tętno. 
"Dunkierka" jest niemal całkowitym wizualnym i narracyjnym zaprzeczeniem tego czym był ostatni głośny film osadzony w realiach II Wojny, czyli "Przełęcz ocalonych" Mela Gibsona. Obserwujemy bohaterów w sposób niemalże dokumentalny, pozbawiony psychologicznych ozdobników i pseudointelektualnych nadinterpretacji. Nolan pokazuje ludzi w konkretnych sytuacjach. Wykonujących swoje obowiązki, starających się przeżyć i wbrew rozsądkowi robiących to co uważają za słuszne. Rzeczywistość, która ich otacza wymaga szybkiego działania, instynktownych reakcji niezbędnych do tego by przetrwać. I choć nie ma wśród nich herosów, którzy dokonywaliby nadludzkich czynów to tak naprawdę bohaterem jest każdy z nich. 

 

 

 

 

Christopher Nolan.

Christopher Nolan.

Dramat Wojenny.

21 lipca 2017 (Polska), 13 lipca 2017 (świat).

 

2 nominacje.